Η ανάπτυξη της αρχιτεκτονικής με βάση την Θρησκεία

 ΕΘΝΙΚΟ ΚΑΙ ΚΑΠΟΔΙΣΤΡΙΑΚΟ ΠΑΝΕΠΗΣΤΗΜΙΟ 

Τμήμα Κοινωνικής Θεολογίας και ανθρωπολογίας

Σταυρούλα Σχοινά 

Έτος : 2020-2021

 Με βάση όσα διάβασα από το σύγγραμμα " Το χρονικό της τέχνης " παρατηρούμε ότι υπάρχει μια μεγάλη μεταβολή στην αρχιτεκτονική και διακόσμηση των ναών κατά τον Γοτθικό Ρυθμό. Αρχικά οι αρχιτέκτονες ανακάλυψαν νέες μεθόδους στην δημιουργία σκεπής για τους Ναούς. Όλα αυτά γεννήθηκαν και αναπτύχθηκαν στην βόρεια Γαλλία. Η γενική παρατήρηση είναι ότι οι ναοί αρχίζουν να γίνονται πιο λεπτεπίλεπτοι στην αρχιτεκτονική τους και στην διακόσμηση σε σχέση με τους ναούς της ρομανικής εκκλησίας που είναι πιο βαριοί και πέτρινοι. Πιο συγκεκριμένα με βάση τον Γοτθικό ρυθμό ανακάλυψαν ότι η μέθοδος της θολωτής σκεπής με τόξα θα μπορούσε να εξελιχτεί  με μεγαλύτερο εύρος και θα μπορούσαν να στήσουν πιο λεπτούς πεσσούς .Επίσης οι βαριοί πέτρινοι τοίχοι ήταν άχρηστοι και στην θέση της μπορούσαν να μπουν μεγάλα παράθυρα. Ακόμα ο θόλος ήταν συγκεκριμένο το ύψος ούτε περισσότερο ούτε λιγότερο. Η τεχνική του θόλου ονομάστηκε οξυκόρυφης αψίδα δηλαδή με λίγα λόγια αν η αψίδα ήθελαν να φτάσει πιο ψηλά έπρεπε μα κάνουν την αψίδα πιο οξεία εγκαταλείποντας την στρογγυλή αψίδα. Επίσης παρατηρήθηκε ότι οι βαριοί θόλοι και οι πέτρινοι τοίχοι ήταν η αιτία που πίεζαν προς τα κάτω αλλά και τα πλάγια. Για αυτό η αιχμηρή αψίδα ήταν προτιμότερη  από την ημικύκλια.  Επιπρόσθετα παρατηρούμε τις ‘’ιπτάμενες’’ αντηρίδες. Οι αντηρίδες χτίζονταν απ’ έξω από τον ναό και έδιναν την εντύπωση ότι η εκκλησία αιωρούνταν.  Τέλος ως προς την διακόσμηση το εσωτερικό μοιάζει να διαμορφώνεται από λεπτούς κιονίσκους και νευρώσεις και όλες αυτές οι αλλαγές βοηθούσαν να εκμηδενίσουν την απόσταση της εκκλησίας και του Θεού από τον άνθρωπο.

 Πιο συγκεκριμένα θα αναφερθώ σε κάποια παραδείγματα ναών ως προς την αρχιτεκτονική τους. Πιο συγκεκριμένα τον Αββαείο του Μουρμπάχ με την Παναγία των Παρισιών. Το  Αββαείο του Μουρμπάχ έχει κτιστεί με βάση τον ρομανικό ρυθμό ενώ η Παναγία των Παρισίων είναι χτισμένη με βάση τον γοτθικό ρυθμό. Στον ρομανικό ρυθμό παρατηρούνται μεγάλα ογκώδη κτήρια. Όπως ακριβώς το Αββαείο του Μπουρμπάχ το κτήριο είναι ένας πέτρινος πύργος με λιγοστά διακοσμητικά και μετρημένα παράθυρα. Αντίθετα στην Παναγία των Παρισίων βλέπουμε μια διαφορετική διάταξη των πυλών αλλά και των παραθύρων είναι πιο ανάλαφρα γεμάτο χάρη. Τέλος σύμφωνα με τον ρομανικό ρυθμό αυτά τα μεγάλα και ογκώδη, πέτρινά και επιβλητικά κτήρια δημιούργησαν στους πιστούς μια απόσταση και τον φόβο μεταξύ του Θεού και ανθρώπου. Αντίθετα στην Παναγία Παρισίων διαλαλούν την δόξα των ουρανών δηλαδή σταματά αυτή την απόσταση του Θεού και ανθρώπου και πια ο πιστός δεν επισκέπτεται έναν ναό απόμακρο από αυτόν.

  Επιπρόσθετα σημαντικό είναι να αναφέρουμε και την εσωτερική διακόσμηση των ναών. Πρώτα από όλα στο καθεδρικό ναό της Σαρτρ βλέπουμε ότι δίνετε ζωή στα αγάλματα που κοσμούν τον ναό. Παρατηρούμε μορφές που μοιάζουν να κινούνται πιο συγκεκριμένα η κάθε μορφή χαρακτηρίζεται καθαρά δηλαδή μπορούμε να διακρίνουμε τον Αβραάμ γιατί κρατάει τον γιό του Ισαάκ. Ακόμα και τον Μωυσή που κρατάει τις χαραγμένες πλάκες με τις δέκα εντολές. Από αυτό τον τρόπο μας γίνεται κατανοητή η ιδέα για τα αγάλματα δεν ήταν μόνο ιερά σύμβολα  αλλά το καθένα έπρεπε να αντιπροσωπεύει αυτοδύναμη μορφή και μια ηθική αλήθειας. Επίσης η κοίμηση της Θεοτόκου είναι άλλο ένα θαυμαστό έργο γοτθικού καθεδρικού ναού που χτίστηκε τον 13^ο αιώνα. Παρατηρούμε πως  απεικονίζονται όλοι Απόστολοι και φαίνονται βαθιά συγκινημένοι εκφράζοντας το πένθος τους με ανασηκωμένα τα φρύδια τους και ένα βλέμμα γεμάτο ένταση. Τέλος πολύ σημαντικό είναι να αναφερθούμε και ότι το γλυπτό της Παναγίας είναι αρκετά προσεγμένο δηλαδή παρατηρούμε το ρούχο της να έχει αρκετές πτυχώσεις. Ακόμα και το σεντόνι που είναι σκεπασμένη ο καλλιτέχνης κάτω από το σεντόνι έχει κάνει τα πόδια της. Αλλά είναι αρκετά πιο εκφραστικό το πρόσωπο της Παναγίας που είναι σωριασμένη μπροστά στο κρεβάτι σφίγγοντας τα χέρια έτσι ώστε να δίνει αντίθεση ανάμεσα στην γαλήνη. Αξιοσημείωτο είναι επίσης ότι οι καλλιτέχνες ενδιαφέρονταν περισσότερο για το πως θα παρίσταναν τα γλυπτά και όχι μόνο πως θα παριστάνονταν, με αυτό τον τρόπο καταλαβαίνουμε πως τους ενδιέφερε να κατανοήσουν πειστική μορφή. Τέλος αρκετά σημαντικό είναι να αναφερθούμε και στον ενταφιασμό του Χριστού ένα έργο το οποίο είναι και αυτό έντονα φορτισμένο γιατί παρατηρούμε την στάση του Χριστού που κοιτάζει την Παναγία την ώρα που πεθαίνει και πως η Παναγία έχει σκύψει από πάνω του περνώντας το χέρι της στο πρόσωπό του όλο αυτό μας δείχνει  μια πολύ συγκινητική σκηνή που μια μητέρα αποχωρίζεται τον γιό της και  πόσο  σημαντική ήταν για τον καλλιτέχνη η απόδοση και η αποτύπωση των συναισθημάτων των προσώπων που μετέχουν στην σκηνή αυτή που διαδραματίζεται